ในที่สุดการดำเนินการขนย้ายกากแคดเมียมกลับต้นทางก็ผ่านพ้นไปเป็นที่้เรียบร้อยแล้วเมื่อวันที่ 23 มิ.ย. ที่ผ่านมา แม้จะล่าช้าจากกำหนดการเดิมที่จะต้องขนย้ายภายในวันที่ 17 มิ.ย. ไปประมาณเกือบ 1 สัปดาห์ แต่ก็ถือว่าปิดจ๊อบกากสารเคมีที่ประชาชนชาวสมุทรสาคร และพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบหวาดผวาและเป็นที่พูดถึงมานาน
ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 3 เม.ย. นายอัครเดช วงษ์พิทักษ์โรจน์ ส.ส.ราชบุรี พรรครวมไทยสร้างชาติ ในฐานะประธานกรรมาธิการ (กมธ.) การอุตสาหกรรม สภาผู้แทนราษฎร ระบุมีผู้ร้องเรียนว่า มีบริษัทแห่งหนึ่งใน จ.ตาก ขายกากแร่สังกะสีและกากแร่แคดเมียมที่ฝังกลบไว้ ให้กับบริษัทหนึ่งตั้งอยู่ใน อ.เมือง จ.สมุทรสาคร และอายัดไปแล้วเมื่อวันที่ 27 มี.ค. ที่ผ่านมา
ย้ำกากแร่ปนเปื้อนแคดเมียมเป็นสารก่อมะเร็ง ในกรณีได้สัมผัส สูดดม หรือปนเปื้อนไหลไปยังแหล่งน้ำ ถ้าประชาชนดื่มกินจะเป็นอันตราย รวมถึงสัตว์น้ำในบริเวณดังกล่าวด้วย ซึ่งตัวแทนผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสาคร เปิดเผยกับ กมธ.การอุตสาหกรรม ว่า ถูกนำไปเก็บไว้ในโรงงานแห่งหนึ่งกว่า 10,000 ตัน ใส่ในถุงบิ๊กแบ็กกว่า 1,000 ถุง เป็นการกองเก็บอย่างผิดกฎหมาย
ทำให้เมื่อวันที่ 4 เม.ย. ชาวจังหวัดสมุทรสาครต่างพากันวิตก เมื่อนายผล ดำธรรม ผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสาคร และคณะ ตรวจสอบ บริษัท เจ แอนด์ บี เมททอล จำกัด ภายในซอยกองพนันพล หมู่ 2 ต.บางน้ำจืด อ.เมือง จ.สมุทรสาคร พบกากแร่แคดเมียมที่ขนย้ายมาจาก จ.ตาก จำนวนประมาณ 15,000 ตัน ก่อนจะประกาศห้ามเข้าพื้นที่โรงงาน 90 วัน
โดยต้นทางกากแร่สังกะสีและกากแร่แคดเมียม มาจาก บริษัท เบาด์ แอนด์ บียอนด์ จำกัด (มหาชน) เดิมชื่อ บริษัท ผาแดงอินดัสทรี จำกัด (มหาชน) จ.ตาก ซึ่งเคยดำเนินงานเหมืองแร่สังกะสีและถลุงโลหะสังกะสี แต่ได้เลิกกิจการไปเมื่อปี 2562 กระทั่งเดือน ส.ค. 2566 เริ่มมีการขนย้ายกากแคดเมียม ที่บรรจุในถุงบิ๊กแบ็ก ไปยังจังหวัดสมุทรสาคร
นอกจากนี้ยังพบว่า มีโรงงานที่จัดเก็บกากแคดเมียมเพิ่มเติม ได้แก่ โรงงานในพื้นที่คลองกิ่ว อ.บ้านบึง จ.ชลบุรี, บริษัท ซิน หงส์ เฉิง อินเตอร์ เทค (2008) จำกัด ซอยบ่อดิน หมู่ 6 ต.บางน้ำจืด อ.เมือง จ.สมุทรสาคร, บริษัท ล้อโลหะไทย เมททอล จำกัด เขตบางซื่อ กรุงเทพฯ และโกดังในซอยเทพกาญจนา หมู่ 7 ต.คลองมะเดื่อ อ.กระทุ่มแบน จ.สมุทรสาคร
กระทั่งวันที่ 29 เม.ย. กระทรวงอุตสาหกรรมได้เริ่มดำเนินการขนย้ายกากแคดเมียมเที่ยวแรก 254 ตัน ถึงปลายทางเช้าวันรุ่งขึ้น แต่เกิดปัญหาระหว่างขนย้ายจากรถบรรทุกไปยังรถขนส่งภายในบริษัท เบาด์ แอนด์ บียอนด์ฯ โซ่ที่ใช้เกี่ยวไว้กับรถแบคโฮสำหรับยกถุงกากตะกอน ไม่สมดุลระหว่างการยก ทำให้โซ่ขาด และยังพบปัญหาโรงพักคอยที่ต้องปรับปรุงเพิ่มเติม
เมื่อปรับปรุงเสร็จเรียบร้อย การขนย้ายกากแคดเมียมรอบสองจึงเริ่มขึ้นเมื่อวันที่ 6 พ.ค. โดยใช้รถบรรทุกคอนเทนเนอร์ 8 คัน ก่อนเพิ่มเป็น 10-13 คัน ขนถุงบรรจุกากแคดเมียมได้ 18-19 ถุง ใช้เวลาขนส่งจากต้นทางประมาณ 7 ชั่วโมง ถึงปลายทางบริษัท เบาด์ แอนด์ บียอนด์ฯ จังหวัดตาก เช้าวันรุ่งขึ้น โดยมีรถตำรวจนำขบวนจากพื้นที่ต้นทางถึงพื้นที่ปลายทาง
ข้อมูลจากกระทรวงอุตสาหกรรม ณ วันที่ 23 มิ.ย. พบว่าโรงงานทั้ง 5 แห่ง ขนย้ายกากแคดเมียมหมดแล้ว รวม 8,055 ถุง 12,177.97 ตัน ได้แก่
- บริษัท เจ แอนด์ บี เมททอล จำกัด จ.สมุทรสาคร ส่งแล้ว 4,045 ถุง คิดเป็น 6,200.62 ตัน
- บริษัท ล้อโลหะไทย เมททอล จำกัด กรุงเทพฯ ส่งแล้ว 99 ถุง คิดเป็น 141.75 ตัน
- โรงงานคลองกิ่ว จ.ชลบุรี ส่งแล้ว 2,873 ถุง คิดเป็น 4,270.27 ตัน
- บริษัท ซิน หงส์ เฉิง อินเตอร์ เทค (2008) จำกัด จ.สมุทรสาคร ส่งแล้ว 672 ถุง คิดเป็น 1,013.24 ตัน
- โกดังคลองมะเดื่อ จ.สมุทรสาคร ส่งแล้ว 366 ถุง คิดเป็น 552.1 ตัน
ส่วนการดำเนินคดี กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (บก.ปทส.) แจ้งข้อหานายเจษฎา เก่งรุ่งเรืองชัย กรรมการบริษัท เจ แอนด์ บี เมททอล จำกัด 4 คดี ได้แก่ คดีที่ตั้งตาม พ.ร.บ.โรงงาน คดีครอบครองวัตถุอันตราย 3 คดี จากการเก็บกากแคดเมียมที่โรงงานเจ แอนด์ บี เมททอล โกดังคลองมะเดื่อ และล้อโลหะไทย
ด้านนายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี สั่งการให้แต่งตั้งคณะทำงานเพื่อตรวจสอบข้อเท็จจริง โดยมีกรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) เป็นหนึ่งใน 6 หน่วยงานที่ได้รับมอบหมาย ซึ่ง พ.ต.ต.ยุทธนา แพรดำ รองอธิบดีดีเอสไอ ได้มอบหมายให้ กองคดีทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นหน่วยงานรับผิดชอบดำเนินการและทำการสืบสวนกรณีดังกล่าว