ผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) จ.สมุทรสาคร ที่นับคะแนนเสร็จสิ้นในค่ำคืนวันที่ 3 ก.ค.ที่ผ่านมา เกิดการพลิกล็อคกันขึ้นแทบจะเรียกได้ว่า “หักปากกาเซียน” เพราะคนที่คาดว่าจะได้เป็น ส.ส.กลับสอบตก และแทนที่ด้วยผู้สมัครหน้าใหม่แกะกล่องของแต่ละฝ่ายเข้ามาแทน

โดยในส่วนของเขตเลือกตั้งที่ 1 ผู้สมัครจากพรรคประชาธิปัตย์ “ครรชิต ทับสุวรรณ” บุตรชายของ เอนก ทับสุวรรณ อดีต ส.ส.สมุทรสาครรุ่นเดอะ สามารถฝ่าด่านระบบเขตเดียวเบอร์เดียวด้วยตัวเลข 41,580 คะแนน เอาชนะอดีต ส.ส.สมุทรสาคร ปี 2548 อย่าง “อนุสรณ์ ไกรวัตนุสสรณ์” ผู้สมัครจากพรรคเพื่อไทย ซึ่งได้เพียง 36,870 คะแนน ห่างกัน 4,710 คะแนนเท่านั้น

สำหรับเขตเลือกตั้งที่ 2 ผู้สมัครหน้าใหม่จากพรรคเพื่อไทย “กำนันหลอ-บุญชู นิลถนอม” อดีตสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) สมุทรสาคร เอาชนะผู้สมัครจากพรรคประชาธิปัตย์ ที่เป็นอดีต ส.ส. ปี 2544 และ 2550 อย่าง “นาวาตรีสุธรรม ระหงษ์” แบบเฉียดฉิว ด้วยคะแนน 42,475 ต่อ 40,188 คะแนน ห่างกันเพียงแค่ 2,287 คะแนนเท่านั้น

แต่ที่น่าตะลึงที่สุดคือเขตเลือกตั้งที่ 3 ผู้สมัครหน้าใหม่จากพรรคประชาธิปัตย์ “นิติรัฐ สุนทรวร” ที่เคยสอบตกในคราวที่แล้ว มาคราวนี้กลับสามารถโค่นผู้สมัครรุ่นลายครามจากพรรคเพื่อไทยอย่าง “เฮียม้อ-มณฑล ไกรวัตนุสสรณ์” ที่สวมเสื้อพรรคเพื่อไทยลงสมัครแบบขาดลอย โดยนิติรัฐได้ 45,287 คะแนน ทิ้งห่างเฮียม้อที่ได้เพียง 35,898 คะแนน ห่างกันถึง 9,389 คะแนน

ผลเลือกตั้งที่ปรากฏขึ้นกลายเป็นการ “หักปากกาเซียน” ของผู้สังเกตการณ์ทางการเมือง ไม่ว่าจะเป็นสื่อมวลชนในจังหวัด หรือแม้กระทั่งผู้ที่สนใจการเมืองเอง ที่เคยวิเคราะห์ว่า “เฮียม้อ” และบุตรชายอย่าง “ต่อ-อนุสรณ์” จะสามารถครองเก้าอี้ ส.ส.สมุทรสาคร ในนามพรรคเพื่อไทยได้ 2 ที่นั่ง โดยที่พรรคประชาธิปัตย์ “นาวาตรีสุธรรม” จะยังคงรักษาเก้าอี้เอาไว้

เมื่อผลคะแนนที่ได้กลับตาลปัตร หลายฝ่ายก็คงต้องมองหาสาเหตุที่ทำให้การเลือกตั้งครั้งนี้เกิดการพลิกล็อคขึ้นอย่างที่กองเชียร์และผู้สนับสนุนหลายฝ่ายไม่คาดคิด หากแต่ใครที่ได้ติดตามการวิเคราะห์ของ “สาครออนไลน์” มาโดยตลอด ก็เคยนำเสนอปัจจัยที่ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในคะแนนเสียงของผู้สมัครแต่ละคนมาแล้ว

ย้อนกลับไปในช่วงที่กลองทางการเมืองยังไม่สะบัดชัย เมื่อต้นปี 2554 ที่ผ่านมา น่าสังเกตคำพูดของ “สาธิต ปิตุเดชะ” ในฐานะที่รับผิดชอบผู้สมัคร ส.ส.ภาคกลางของพรรคประชาธิปัตย์ เคยออกมาคาดหวังว่าจะได้ “นิติรัฐ” เป็น ส.ส.สมุทรสาครในนามพรรคเพิ่มขึ้น จากเดิมที่มีอยู่แล้วในขณะนั้น 2 คน ซึ่งที่ผ่านมาหลายฝ่ายคงไม่คาดคิด เพราะยังนึกถึงความเก๋าเกมส์ของเฮียม้ออยู่

กระทั่งสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ได้แบ่งเขตเลือกตั้ง ส.ส.สมุทรสาคร จากการเปลี่ยนระบบเขตเดียวเรียงเบอร์ มาเป็นวันแมนวันโหวตเสียใหม่ ปรากฏว่าเขต 3 ใหญ่กว่าเขตอื่นๆ ด้วยจำนวนตำบลมากถึง 22 ตำบล โดยเป็นการโยก 2 ตำบลของ อ.กระทุ่มแบนจากเขตเลือกตั้งที่ 2 มาเสริม อีกทั้ง 8 ตำบลของอำเภอเมืองสมุทรสาคร ยังมีการเพิ่ม ต.ท่าจีนที่เดิมอยู่เขตเลือกตั้งที่ 1 เข้ามาผสมกับอำเภอบ้านแพ้วทั้ง 12 ตำบลอีกด้วย

ที่น่าสนใจก็คือ การเพิ่มพื้นที่ของเขตเลือกตั้งที่ 3 นอกจากผู้สังเกตการณ์ทางการเมืองจะงงเป็นไก่ตาแตก เพราะเขตใหญ่โตกว่าชาวบ้านแล้ว แน่นอนว่ายังเป็นการดึงฐานเสียงของเขตเลือกตั้งที่ 2 ซึ่งนาวาตรีสุธรรมจากพรรคประชาธิปัตย์เป็นเจ้าของพื้นที่เดิมออกไป กลายเป็นความเสี่ยงที่ทำให้ในท้ายที่สุดไม่ได้รับการเลือกตั้งในสมัยนี้

อย่างไรก็ตาม ในช่วงการหาเสียงเลือกตั้งที่ผ่านมา พบว่าระดับแกนนำพรรคประชาธิปัตย์ลงพื้นที่สมุทรสาครอยู่บ่อยครั้ง โดยเฉพาะ “อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ” หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ ก็เคยมาขอคะแนนคนสมุทรสาครถึง 3 ครั้ง ครั้งล่าสุดเกิดขึ้นก่อนวันเลือกตั้งเพียงไม่กี่วัน ลงพื้นที่ อ.เมืองฯ และ อ.บ้านแพ้ว ซึ่งมีนักการเมืองระดับชาติน้อยคนนักจะเข้ามาขอคะแนนที่นี่

ขณะเดียวกัน ในส่วนของพรรคเพื่อไทยกลับพบว่า ปาร์ตี้ลิสต์ลำดับที่ 1 อย่าง “ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร” น้องสาว พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ลงพื้นที่สมุทรสาครเพียงครั้งเดียว โดยเน้นขอคะแนนในเขตเลือกตั้งที่ 2 เนื่องจากเป็นเขตที่มีผู้สมัครน้องใหม่อย่าง “กำนันหลอ” ที่ฝ่ายของพรรคเพื่อไทยและเฮียม้อหวั่นว่าจะสูญคะแนน จึงต้องเอาใจใส่เป็นพิเศษ

มีเรื่องที่น่าคิดสำหรับตระกูลไกรวัตนุสสรณ์ โดยเฉพาะความผิดพลาดในยุทธศาสตร์การหาเสียงของ “เฮียม้อ” และ “ต่อ-อนุสรณ์” เนื่องจากทั้งสองเคยมั่นใจว่าจะรักษาพื้นที่บ้านแพ้วซึ่งเป็นฐานเสียงเดิมของบุตรชายคนโต “ปลัดแต-อุดม ไกรวัตนุสสรณ์” อดีต ส.ส.สมุทรสาคร รวมทั้งคาดหมายว่าจะแย่งชิงพื้นที่เขตเลือกตั้งที่ 1 คืนจากตระกูลทับสุวรรณ ซึ่งถือเป็นคู่แข่งทางการเมืองมาอย่างยาวนาน

การลงพื้นที่ของพรรคเพื่อไทย ที่กลับมองข้ามเขตเลือกตั้งที่ 3 ซึ่งเฮียม้อมั่นใจว่า บารมีตระกูลไกรวัตนุสสรณ์จะสามารถคุมคะแนนเสียงได้อยู่ ในทางตรงกันข้ามพรรคประชาธิปัตย์กลับใช้วิธีย้อนเกล็ดด้วยการส่งอภิสิทธิ์ลงพื้นที่หาเสียงในพื้นที่ อ.บ้านแพ้ว ซึ่งแตกต่างจากพรรคเพื่อไทยที่ระดับแกนนำพรรคไม่ช่วยลงพื้นที่

นับเป็นความประมาทที่ทำให้ ส.ส.ระดับเซียนอย่างเฮียม้อถึงกับตกจากบัลลังก์ น่าคิดว่าหากไม่มีการปรับตัวกับความผิดพลาดในครั้งนี้ บารมีตระกูลไกรวัตนุสสรณ์อาจถึงคราวเสื่อมถอยลง แทนที่ด้วยตระกูลทับสุวรรณที่ได้ฐานเสียงสนับสนุนจากนิติรัฐเพิ่มขึ้น และคาดว่า “เอนก ทับสุวรรณ” ในฐานะผู้อยู่เบื้องหลังพรรคประชาธิปัตย์จะประคับประคองเพื่อรักษาพื้นที่ไม่ให้หลุดมือแน่ๆ

ในส่วนของ “กำนันหลอ” ที่อาจจะเรียกได้ว่าเป็นโชคมหาศาลยิ่งกว่าถูกหวยรางวัลที่ 1 เป็นที่น่าสังเกตว่าเกิดขึ้นมาจากหลายปัจจัย ทั้งในตัวของกำนันหลอที่ได้เฮียม้อ ซึ่งลงทุนเป็นพี่เลี้ยงเดินขอคะแนนกันแบบข้ามเขตเลือกตั้ง รวมทั้งฐานเสียงจากการเป็น ส.จ.สมุทรสาคร เขต ต.อ้อมน้อยที่มีอยู่เดิม ก็มีชาวบ้านในพื้นที่สนับสนุน

ไม่นับรวมการที่กำนันหลอประกาศตัวว่าเป็นผู้แทนของ “กลุ่มคนเสื้อแดง” ผนวกกับกระแสพรรคเพื่อไทยที่ชู “ยิ่งลักษณ์” เป็นนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกพร้อมกับนโยบายประชานิยม แน่นอนว่าฐานเสียงของพรรคเพื่อไทยและกลุ่มคนเสื้อแดงเหมือนกันอย่างแยกไม่ออกเช่นนี้ ย่อมส่งผลให้มีคะแนนหนุนจนชนะการเลือกตั้งแบบฉิวเฉียดในที่สุด

ตรงกันข้ามกับตระกูลไกรวัตนุสสรณ์ ที่ออกอาการกล้าๆ กลัวๆ ที่จะใช้กระแสกลุ่มคนเสื้อแดง แน่นอนว่าการจะอาศัยบารมีตระกูลไกรวัตนุสสรณ์หาเสียงเพียงอย่างเดียวคงไม่เพียงพอ ส่งผลทำให้ผู้สนับสนุนโดยเฉพาะเสื้อแดงที่เลือกพรรคเพื่อไทยไม่กล้าไว้วางใจ กลายเป็นการผลักให้คนบ้านแพ้วเทใจไปสนัสนุนพรรคประชาธิปัตย์แทน

ผลการเลือกตั้งที่เกิดขึ้นน่าจะคาดเดาได้ไม่ยาก ถึงอนาคตทางการเมืองของตระกูลไกรวัตนุสสรณ์ แน่นอนว่าด้วยวัย 72 ปี รวมทั้งปลัดแตจะพ้นโทษตัดสิทธิ์ทางการเมือง 5 ปีในวันที่ 31 พฤษภาคม 2555 เฮียม้ออาจจะตัดสินใจวางมือทางการเมืองแล้วให้ปลัดแตลงพื้นที่บ้านแพ้วแทน ซึ่งการรื้อฟื้นกระแส “แม่ยกปลัด” แตอาจจะลำบากหากปล่อยให้นิติรัฐเปิดโอกาสกอบโกยคะแนนนิยม

ส่วนผลสะท้อนที่เกิดขึ้นโดยภาพรวม อาการพลิกล็อกในเก้าอี้ ส.ส.สมุทรสาคร น่าจะแสดงให้เห็นว่า คนสมุทรสาครต้องการความเปลี่ยนแปลง ในตัวผู้แทนที่จะเข้าไปทำหน้านิติบัญญัติ และแน่นอน การที่ตระกูลไกรวัฒนุสรณ์หลุดไปจากการเมืองระดับชาติในการเลือกตั้งคราวนี้ อาจจะมีผลสั่นสะเทือนต่อการเลือกตั้ง นายก อบจ. ซึ่งจะหมดวาระในเดือน เม.ย. 2555 ที่ “นายกฯ ตุ่น-อุดร ไกรวัฒนุสรณ์” ต้องการรักษาเก้าอี้นี้ไว้

การที่คะแนนนิยมที่ไหลไปฝั่งตรงกันข้าม เป็นสิ่งที่ตระกูลไกรวัตนุสสรณ์ต้องทบทวนตัวเอง ก่อนที่จะถึงคราวสูญพันธุ์ไปจากการเมือง เหมือนทายาทการเมืองหลายตระกูลในต่างจังหวัด เช่น ตระกูลฉายแสงในฉะเชิงเทราที่สอบตกผู้สมัครจากพรรคประชาธิปัตย์ ในการเลือกตั้งครั้งนี้.